2024 оны 3-р сарын 28, Пүрэв гараг Зурхай   Цаг агаар

Хүүхэдтэйгээ их ярих тусам ухаантай болдог


2017 оны 1-р сарын 19. 02:12

Хүүхэдтэйгээ ярилцах тусам бяцхан үрийн тань үгсийн сан баяжиж, хожим юм ойлгох сурахдаа амархан, ухаантай хүүхэд болдгийг судалгаагаар баталжээ. Эцэг эхтэйгээ байнга харилцан ярьдаг, анхаарал халамжинд нь байдаг хүүхдийн хэл ярианы хөгжил болоод ухамсар, сэтгэн бодох чадвар бусдаасаа өөр байгаа нь бүр хоёр наснаас эхлэн харагддаг аж.

Тухайлбал, эцэг эх нь сайн ярьдаг айлын хүүхэд хоёр настайдаа дунджаар 433 үгээр өөрийгөө илэрхийлж чаддаг бол чимээгүй ноёлсон айлд хүүхэд нь ердөө 169 үг л сурсан байдаг аж.

Хүүхдийн хөгжил хар багаас эхэлдэг гэдгийг эцэг эхчүүд мэддэг ч чухам яаж нялх балчираас нь оюун ухааныг нь тэтгэн хөгжүүлэхээ тэр бүр мэддэггүй. Үнэндээ оюун ухаан хөгжүүлэх тоглоом авч өгөх, цэцэрлэг сургууль, элдэв дугуйлан секцэд явуулах төдийгөөр хүүхдээ хөгжүүлэх бидний оролдлого дуусдаг нь нууц биш. Гэвч хүүхэд хөгжүүлэх жинхэнэ нууц түлхүүр нь бидний гарт байдаг ажээ. Тэр бол эцэг эх-хүүхдийн амьд харилцан яриа. Бид хүүхэдтэйгээ ярилцах тусам ухааныг нь тэлж байдаг аж.

Хүүхэд эхээс мэндлэх үед тархинд нь 100 тэрбум орчим мэдрэлийн эс байдаг бөгөөд эхний нэг жилд маш хурдацтайгаар хоорондоо холбогддог байна. Хүүхэд гурван нас хүрэх үед эдгээр тархины эсийн хооронд 1000 триллион холболт үүсдэг бөгөөд хүүхэд ямар орчинд өсч байгаагаас тархины эсүүд хоорондоо холбогдон, хөгжих эсэх нь хамаардаг байна.

Арвин баялаг үгсийн сан сонсч, гадаад орчныг таньж мэдэж буй хүүхдийн тархины мэдрэлийн эсүүд илүү хурдан холбогдож хөгждөг аж. Тэгэхээр хүүхдийн эхний нэг жил буюу цаашдын оюун ухааны хөгжилд маш чухал байх нь. Энэ үед эцэг эхчүүд хүүхэдтэйгээ зөвхөн өөрт нь тааруулсан мэт ганц хоёр үгээр ярих биш, бүрэн бүтэн өгүүлбэрээр, аль болох баялаг үгсийн сан оролцуулан, тайлбарлаж таниулсан яриа хийж, хүүхдийнхээ ганганаж гунганахыг дэмжин сонсч байх ёстой аж.

Стэнфордын их сургуулийн судлаач Анне Фернальдын хийсэн судалгаагаар хүүхдийн хэл ярианы чадвар ой зургаан сартайгаас хөгждөг бөгөөд энэ үед эцэг эх нь хүүхэдтэйгээ бүрэн бүтэн өгүүлбэрээр харилцан ярьж, орчин тойрны юмс үзэгдэл, хийж буй үйлдлээ тайлбарлан таниулж, үлгэр унших өгөх зэргээр анхаарал халамж тавих нь хүүхдээ хөгжүүлэх хамгийн гол алхам болдог гэдгийг баталжээ.

Анне Фернальд судалгаандаа харилцан адилгүй амьдралтай гэр бүлүүдийг хамруулан, нийгмийн байдал, санхүү хөрөнгө, амжиргаа нь эцэг эхийнх нь хүүхэдтэйгээ харилцах харилцаа, ярианы сэдэв зэрэгт хүртэл нөлөөлдгийг харуулжээ. Тухайлбал, боловсрол мэдлэгтэй, чинээлэг гэр бүлд төрж өссөн хүүхдүүд эхний хоёр жилдээ эцэг эхийнхээ ярианаас хүрээлэн буй орчны тухай өргөн хүрээтэй ойлголт авч, тэр хэрээр үгсийн сан нь баяжиж, оюун ухаан нь хөгжиж буйг судалгаагаар харуулсан бол амжиргаа тааруухан айлын хүүхдүүд тайлбарласан, танин мэдүүлсэн ярианаас илүүтэй “ингэж болохгүй, тэгэж болохгүй, боль” гэсэн загнасан зандарсан, хориглосон, сэдвийн хувьд хязгаарлагдмал үгс л сонсдог учраас тэр хэрээр хэл ярианы хөгжил дорой болдог нь анзаарагдсан байна.

Хүүхдийн хэл ярианы хөгжлийн энэ ялгаа бүр хоёр настайгаас эхлэн анзаарагддаг бөгөөд эцэг эх нь хүүхэдтэйгээ ярьдаггүй айлын хүүхдүүд үеийнхнээсээ даруй зургаан сараар оюуны хөгжил дорой байгаа нь судалгаанаас харагджээ. Оюуны хөгжлийн энэ ялгаа зөрүү цааш яван явсаар хүүхэд сургуульд орох, боловсрол мэдлэг эзэмших үед бүр гүнзгийрдэг байна.

Мэдээж, үр хүүхэдтэйгээ харилцдаггүй ярьдаггүй эцэг эх гэж байхгүй. Хүн бүр хүүхдээ эрхлүүлж, өхөөрдөж, харилцан ярилцдаг. Гэхдээ чухам юуны талаар, яаж ярилцаж байна вэ гэдэгт хамгийн гол учир оршдог ажээ. Дээрх судалгааг гэр бүлийн нийгэм-эдийн засгийн байдалтай нь холбон хийсэн нь ч санамсаргүй хэрэг биш. Аж амжиргаа тааруухан айлын эцэг эхчүүд хүүхэдтэйгээ харилцахдаа ихэвчлэн зан байдлыг нь засч залруулах тухай яриа үүсгэдэгээс биш хийж болохгүй гэсэн зүйл нь яагаад аюултай осолтой талаар тайлбарлах юм уу эсвэл орчин тойронд болж буй үйл явцын талаар учир шалтгаантай нь тайлбарлаж ярьж өгдөггүй байна. Жишээлбэл, хүүхэддээ “Гадаа гарч болохгүй” гэж хэлэхийн оронд “Өвөл болж байгаа учраас гадаа цас ороод, хүйтэн болсон байна. Одоо гарвал даарна” гэх мэтээр бүрэн бүтэн өгүүлбэрээр учир шалтгааныг тайлбарлаж байх хэрэгтэй.

Гэтэл өндөр боловсрол мэдлэгтэй юм уу чинээлэг айлын эцэг эхчүүдийн ярианы сэдэв хүртэл өргөн байдаг бөгөөд хүүхдийнхээ алхам бүрийг хянаж, зааж зааварлахаас илүүтэй хандлагынх нь талаар, аливаа зүйлтэй хэрхэн харилцах талаар тайлбарлан, зааж зөвлөх өнгө аястай байдаг учир хүүхдийн тархины хөгжилд сайнаар нөлөөлдөг байна. Ярианы хандлага, өнгө аясаас үгсийн сан хүртэл хамаардаг бөгөөд бөгөөд амьжиргаа сайтай айлын хүүхэд бусдаасаа 30 сая илүү үг сонсдог гэсэн тоо ч байна.

Түүнчлэн хүүхдээ урамшуулан магтах, хориглон загнах үгс ч айл гэрийн ахуй амжиргаатай холбоотой байгаа нь харагджээ. Ахуй амьдрал сайтай айлуудад эцэг эх-хүүхдийн харилцан яриаг нэг цаг ажиглахад л хүүхдээ магтаж сайшаасан, зөвтгөсөн хэллэгтэй үг 22 удаа, хориглосон үг хэллэг таван удаа давтагдаж байхад амьдрал тааруухан айлд зөвтгөсөн нь тав, хориглосон нь 11 гэх мэтээр харилцан адилгүй байгаа нь өөр нэг судалгаанаас харагдсан байна.

Ийнхүү бид алхам тутамдаа ашигладаг үг хэллэгээсээ эхлээд хүүхдүүдээ “хүмүүжүүлчихдэг” ажээ. Хүүхдэд хүний яриа сонсгох л чухал юм бол хүүхэлдэйн кино, зурагт үзүүлэх гэх мэт орчин үеийн аргаар хүмүүжүүлчихье гэж бодвол бас л эндүүрэл гэнэ. Хүүхдийн хэл ярианы хөгжилд телевиз, радиогийн хөндлөнгийн яриа огтхон ч сайнаар нөлөөлдөггүй бөгөөд хүүхдэд шууд хандсан, сэтгэл хөдлөлтэй амьд харилцан яриа л тархийг нь хөгжүүлдэг аж.

Манай сайт Танд таалагдаж байна уу. LIKE дараарай, баярлалаа

Сэтгэгдэл бичих

Анхааруулга

Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд azjargal.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.

Сэтгэгдэл:   0

Шинэ мэдээ

Өнөөдөр ажиллах шинжилгээний цэгүүд2021 оны 9-р сарын 28. 05:01

Халдвар авсны дараа хэт ачаалалтай дасгал хийх нь уушгинд сөргөөр нөлөөлнө2021 оны 9-р сарын 28. 05:00

Өнөөдөр ажиллах шинжилгээний цэгүүд2021 оны 9-р сарын 28. 04:56

Монголын эдийн засгийн төлөвийг танилцуулна2021 оны 9-р сарын 28. 04:55

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд, эдлэл, идээ, ундаа олдоно2021 оны 9-р сарын 28. 04:54

Өнөөдөр ихэнх нутгаар сэрүүснэ2021 оны 9-р сарын 28. 04:53

Шатахууны борлуулалт маргаашнаас хэвийн горимд шилжинэ2021 оны 9-р сарын 27. 04:03

Өнөөдөр Улаанбаатарт ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 9-р сарын 27. 03:28

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй бөгөөд өвчин ирнэ2021 оны 9-р сарын 27. 03:27

Малч­ид, иргэд, хадланчид, тариаланчдын анхааралд2021 оны 9-р сарын 27. 03:24

“Өнтэй өвөлжье”2021 оны 9-р сарын 23. 04:06

“Түргэвчилсэн тест ханиад томууны үед КОВИД-19 халдварын нэг адил эерэг хариу үзүүлдэг“2021 оны 9-р сарын 23. 04:03

10 сарын 1-нээс өмнө торгуулийн 50 хувиа төлөхгүй бол Өршөөлийн хуульд хамрагдахгүй2021 оны 9-р сарын 23. 03:14

“Намрын ногоон өдрүүд үндэсний үйлдвэрлэл-2021” үзэсгэлэн өнөөдрөөр дуусна2021 оны 9-р сарын 23. 01:44

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 9-р сарын 23. 01:42

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй2021 оны 9-р сарын 23. 01:41

Өнөөдөр ихэнх нутгаар солигдмол үүлтэй байна2021 оны 9-р сарын 23. 01:39

Ном чамд ертөнцийг бэлэглэнэ2021 оны 9-р сарын 16. 02:54

Ном уншдаг хүн бүрт таалагдах англи хэл дээрх 22 АППЛИКЕЙШН2021 оны 9-р сарын 16. 02:44

НӨАТ-ын сугалааны тохирол ирэх Ням гарагт явагдана2021 оны 9-р сарын 16. 02:42

Номын баяр-Бидний баяр2021 оны 9-р сарын 16. 02:41

“Шөнийн музей”2021 оны 9-р сарын 16. 02:23

Өнөөдөр дархлаажуулалтын суурин 40 цэг ажиллана2021 оны 9-р сарын 16. 02:22

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эрч, хүч нэмнэ2021 оны 9-р сарын 16. 02:20

Өнөөдөр ихэнх нутгаар цаг агаар тогтуун, дулаан байна2021 оны 9-р сарын 16. 02:20

Даваа гарагт ажиллах шинжилгээний цэгийн байршил2021 оны 9-р сарын 13. 02:47

Дархлаажуулалтын цэгүүд 09:00-17:00 цаг хүртэл ажиллана2021 оны 9-р сарын 13. 02:33

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал тохиромжгүй2021 оны 9-р сарын 13. 02:22

Есдүгээр сарын цаг агаарын ерөнхий төлөв2021 оны 9-р сарын 13. 02:18

Пүрэв гарагт шинжилгээ авах цэгүүд2021 оны 9-р сарын 9. 03:41

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 9-р сарын 9. 03:40

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд малтай баялаг төгс болно2021 оны 9-р сарын 9. 03:34

Улаанбаатарт өдөртөө 16 хэм дулаан байна2021 оны 9-р сарын 9. 03:17

Хүүхдийнхээ дархлааг дэмжих 7 арга2021 оны 9-р сарын 2. 07:10

Витамин С уухын ач тус2021 оны 9-р сарын 2. 06:55

Шинэ ургацын хүнсний ногоо худалдаалж буй 25 БАЙРШИЛ2021 оны 9-р сарын 2. 06:52

Жолооч таньд туслах аппликейшн2021 оны 9-р сарын 2. 06:48

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 9-р сарын 2. 06:44

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал жаргал үргэлжид ирнэ2021 оны 9-р сарын 2. 06:43

Цочир хүйтрэхийг онцгойлон анхааруулж байна2021 оны 9-р сарын 2. 06:42

Сайн чанарын усны сав сонгоорой2021 оны 8-р сарын 30. 03:21

"COVID-19" хүнсний дэлгүүр, худалдааны төвд өгөх зөвлөгөө2021 оны 8-р сарын 30. 03:05

Вакцины 3 дахь тун хийгдэж эхэллээ2021 оны 8-р сарын 30. 03:02

“Эх хэлээ аваръя”2021 оны 8-р сарын 30. 02:58

Өнөөдрөөс дугаарын хязгаарлалт хэвийн үргэлжилнэ2021 оны 8-р сарын 30. 02:54

2 дахь өглөөний гудамж нээгдлээ2021 оны 8-р сарын 30. 02:48

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 30. 01:16

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 30. 01:15

Улаанбаатарт өдөртөө 26 хэм дулаан2021 оны 8-р сарын 30. 01:15

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 29. 02:27

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал эд, эдлэл, идээ, ундаа олно2021 оны 8-р сарын 29. 02:26

Ойрын өдрүүдэд ихэнх нутгаар дулаарна2021 оны 8-р сарын 29. 02:26

Ойрын өдрүүдэд ихэнх нутгаар дулаарна2021 оны 8-р сарын 29. 02:26

Улаанбаатарт өдөртөө 15 хэм дулаан2021 оны 8-р сарын 26. 01:46

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 26. 01:06

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 26. 00:59

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 24. 02:06

Солонгос хэлний түвшин тогтоох шалгалтын хуваарь2021 оны 8-р сарын 24. 02:06

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 24. 02:04

Цаг агаарын мэдээ2021 оны 8-р сарын 24. 02:04

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 23. 00:51

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 23. 00:51

Цаг агаарын мэдээ2021 оны 8-р сарын 23. 00:50

Өөдрөг байх зарчимаас2021 оны 8-р сарын 23. 00:50

Цаг агаарын аюултай үзэгдлээс сэрэмжлүүлэх мэдээ2021 оны 8-р сарын 22. 02:53

Өнөөдөр ажиллах шинжилгээний цэгүүд2021 оны 8-р сарын 22. 02:52

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 22. 02:52

"Дүрэмт хувцсаа бэлэглэе"2021 оны 8-р сарын 19. 06:46

Залуучуудыг хөдөлмөрт бэлтгэх “ОРОЛЦОО” төсөл2021 оны 8-р сарын 19. 06:45

Номын сан, кино театруудыг нээнэ2021 оны 8-р сарын 19. 06:43

ЭЕШ өгөх шалгуулагчид нийтийн тээвэрт ҮНЭГҮЙ зорчино2021 оны 8-р сарын 19. 06:41

ЭЕШ өнөөдөр Монголын түүх хичээлээр эхэллээ2021 оны 8-р сарын 19. 06:40

“Барилгачдын баяр - Мишээл-2021”2021 оны 8-р сарын 19. 06:33

Пүрэв гаригийн шинжилгээний цэгийн байршил2021 оны 8-р сарын 19. 06:31

Дархлаажуулалтын цэг2021 оны 8-р сарын 19. 06:30

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй2021 оны 8-р сарын 19. 06:27

Аадар бороо орох тул үер усны аюулаас сэрэмжтэй байхыг анхааруулж байна2021 оны 8-р сарын 19. 06:25

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 15. 02:37

Улаанбаатарт өдөртөө 27 хэм дулаан2021 оны 8-р сарын 15. 02:37

Өнөөдөр болох үйл явдалууд2021 оны 8-р сарын 12. 01:50

Улаанбаатарт өдөртөө 29 хэм дулаан2021 оны 8-р сарын 12. 01:49

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 12. 01:48

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал сайн2021 оны 8-р сарын 12. 01:47

Сайхан амьдрахын зөвлөгөө2021 оны 8-р сарын 12. 01:47

Өнөөдөр болох үйл явдалууд2021 оны 8-р сарын 10. 02:29

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 10. 02:28

Өнөөдөр Улаанбаатарт ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 10. 02:28

Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан2021 оны 8-р сарын 10. 02:26

Цусаа өгөөд бусдын амийг аварцгаая2021 оны 8-р сарын 9. 02:35

Их сургуулиудын ЭЛСЭЛТИЙН НЭГДСЭН мэдээлэл2021 оны 8-р сарын 9. 02:16

Жинхэнэ хайр бол авах биш өгөхийн нэр юм2021 оны 8-р сарын 9. 02:00

Зуны халуун өдрүүдэд ус ихээр уух нь зөв үү?2021 оны 8-р сарын 9. 01:56

Боловсролын тогтвортой хөгжлийн зорилтыг дэмжих сар2021 оны 8-р сарын 9. 01:54

Энэ долоо хоногт ажиллах шинжилгээний цэгүүд2021 оны 8-р сарын 9. 00:57

Өнөөдөр болох үйл явдалууд2021 оны 8-р сарын 9. 00:55

Өдрийн өнгө2021 оны 8-р сарын 9. 00:54

Улаанбаатарт өдөртөө 22 хэм дулаан2021 оны 8-р сарын 9. 00:53

Офицеруудын ордон хүртэл дугуйн замтай болно2021 оны 8-р сарын 9. 00:52

Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй2021 оны 8-р сарын 8. 02:18

Өнөөдөр ажиллах дархлаажуулалтын цэгүүд2021 оны 8-р сарын 8. 02:17